सीबीएसई उडान योजना

परिचय

• सीबीएसई उडान योजना ही विद्यार्थिनींसाठी सीबीएसईची प्रमुख कल्याणकारी योजना आहे.
• ही २०१४ वर्षी लॉंच करण्यातट आले होते.
• केंद्रीय माध्यमिक शिक्षण मंडळ ही या उडान योजनेची नोडल संस्था आहे.
• शिक्षण मंत्रालय ही या योजनेचे नोडल मंत्रालय आहे.
• ही योजना सुरू करण्यामागील मुख्य उद्देश म्हणजे तांत्रिक शैक्षणिक संस्थांमध्ये मुलींची नोंदणी वाढवणे.
• सीबीएसई उडान योजना मुलींना अभियांत्रिकी अभ्यासक्रमात करिअर करण्याची संधी देते.
• सीबीएसई उडान योजनेअंतर्गत, सीबीएसई नामांकित विद्यार्थिनींना अभियांत्रिकी प्रवेश परीक्षेची तयारी करण्यासाठी मार्गदर्शन आणि मदत करेल.
• इयत्ता ११ वी व १२ वी मध्ये शिकणाऱ्या केवळ विद्यार्थिनीच सीबीएसई उडान योजनेअंतर्गत नोंदणी करण्यास पात्र आहेत.
• ऑनलाइन आणि ऑफलाइन वीकएंड क्लासेस, प्री लोडेड कंटेंटसह टॅब्लेट आणि नोंदणी केलेल्या विद्यार्थिनींना अनेक फायदे दिले जातील.
• नोंदणी केलेल्या आणि निवडलेल्या विद्यार्थिनींना प्रवेश शुल्क आणि टयूशन फीच्या स्वरूपात आर्थिक सहाय्य देखील प्रदान केले जेल.
• मुलींना कोणत्याही आयआयटी, एनआयटी किंवा प्रतिष्ठित अभियांत्रिकी महाविद्यालयात प्रवेश घेतल्यावरच आर्थिक सहाय्य दिले जाईल.
• सीबीएसई उडान योजनेअंतर्गत अंतिम निवड केवळ गुणवत्तेच्या आधारावर होईल.
• पात्र विद्यार्थिनी सीबीएसई उडान योजनेसाठी केंद्रीय माध्यमिक शिक्षण मंडळाच्या ऑनलाइन पोर्टलवर अर्ज करू शकतात.

योजनेचे फायदे

• सीबीएसई उडान योजनेअंतर्गत पात्र विद्यार्थिनींना खालील फायदे दिले जातील :-
  • अभ्यासासाठी प्री लोडेड कंटेंटसह फ्री टॅब्लेट.
  • फ्री ऑनलाइन व ऑफलाइन क्लासेस.
  • तयारीसाठी अभ्यासाचे साहित्य.
  • ट्यूटोरियल आणि लेक्चर चे विडियो.
  • शहर केंद्रांवर आभासी संपर्क वर्ग.
  • प्रेरणा सत्रे.
  • विद्यार्थी हेल्पलाइन सेवा.
  • आयआयटी, एनआयटी किंवा प्रतिष्ठित अभियांत्रिकी महाविद्यालयात प्रवेश घेतल्यास प्रवेश शुल्क आणि शिक्षण शुल्क नाही.

पात्रता

• इयत्ता ११ वी व १२ वी च्या विद्यार्थिनी.
• इयत्ता ११ वी मध्ये भौतिकशास्त्र,रसायनशास्त्र आणि गणित हे विषय असावेत.
• इयत्ता १० वी मध्ये खाली नमूद केलेले गुण मिळालेले असावेत :-
  • ७०% एकूण गुण किंवा ८ चे सीजीपीए आणि,
  • विज्ञान आणि गणितात ८०% गुण व ९ चे सीजीपीए.
• वार्षिक उत्पन्न रु ६ लाखापेक्षा दरवर्षी जास्त नसावे.
• विद्यार्थिनींनी खालीलपैकी कोणत्याही शाळेत शिकत असाव :-
  • केंद्रीय विद्यालय.
  • नवोदय विद्यालय.
  • सीबीएसई संलग्न खाजगी शाळा.
  • कोणत्याही मान्यताप्राप्त मंडळाची सरकारी शाळा.

आवश्यक कागदपत्रे

• सीबीएसई उडान योजनेसाठी अर्ज करतांना खाली नमूद केलेल्या कागदपत्रांची आवश्यकता आह :-
  • पासपोर्ट फोटो.
  • आधार कार्ड.
  • रहिवासी पुरावा.
  • जन्म दाखला.
  • जातीचे प्रमाणपत्र.
  • १० वी मार्कशीट.
  • १०वी प्रमाणपत्र.

अर्ज कसा करावा

• पात्र विद्यार्थिनी सीबीएसई च्या मुख्य वेबसाइट द्वारे सीबीएसई उडान  योजनेस अर्ज करू शकतात.
• अर्ज भरा आणि त्याची प्रिंट काढा.
• उमेदवाराने निवडलेल्या केंद्राच्या शहर समन्वयकाकडे कागदपत्रांसह अर्ज सादर करावा लागेल.
• अर्जासोबत जोडण्यासाठी खालील कागदपत्रे आवश्यक असतील :-
  • विद्यार्थ्याचे वचन घेणे की ती नियमित विद्यार्थिनी आहे.
  • वार्षिक उत्पन्न प्रमाणपत्र.
  • जातीचे प्रमाणपत्र.
  • इयत्ता १० वी मार्कशीट.
  • पालकांकडून हमीपत्र.
• सबमिशन केल्यानंतर, शहर समन्वयक पोचपावती देईल.
• निवडल्यास, उमेदवाराला एसएमएस किंवा ईमेलद्वारे कळविण्यात येईल.

योजनेचे वैशिष्ट्य

• सीबीएसई उडान योजनेतही आरक्षणाची तरतूद आहे.
• सीबीएसई उडान योजनेतील आरक्षण खालीलप्रमाणे आहे.
• ओबीसी(एनसीएल) साठी २७%.
• अनुसूचित जातीसाठी १५%.
• अनुसूचित जमातीसाठी ७.५%.
• प्रयत्तेक श्रेणीतील पीडब्ल्यूडी साठी ३%.
• २४*७ शिक्षणासाठी प्री लोडेड कंटेंट टॅब्लेट प्रदान केले जातील.
• प्रवेश शुल्क आणि शिक्षण शुल्काच्या स्वरूपात आर्थिक सहाय्य खालील अटींनुसार प्रदान केले जाईल :-
  • इयत्ता ११ वी आणि १२ वी मध्ये उडान साप्ताहिक मूल्यांकनात ७५% उपथिति आवश्यक आहे.
  • विद्यार्थी आयआयटी, एनआयटी किंवा केंद्रीय अर्थसहाय्यित अभियांत्रिकी महाविद्यालयात प्रवेश सुरक्षित करतात.

महत्वाच्या लिंक्स

• केंद्रीय माध्यमिक शिक्षण मंडळाची मुख्य वेबसाइट.
• केंद्रीय माध्यमिक शिक्षण मंडळ शैक्षणिक पोर्टल.
• सीबीएसई उडान योजना मार्गादेशक तत्वे.

संपर्क माहिती

• सीबीएसई उडान योजना हेल्पलाइन नंबर :-
  • ०११-२३२१४७३७.
  • ०११-२३२३१८२०.
  • ०११-२३२२००८३.
• सीबीएसई उडान योजना हेलपडेस्क ईमेल :- udaan.cbse@gmail.com.
• सीबीएसई उडान योजना हेल्पलाइन नंबर :- १८००११८००२.
• सीबीएसई उडान योजना हेलपडेस्क ईमेल :- info.cbse@gov.in.
• केंद्रीय माध्यमिक शिक्षण मंडळ,
  शिक्षा सदन, १७ , राऊस एव्हेन्यू,
  संस्थात्मक क्षेत्र बाळभवन समोर, दिल्ली- ११०००.